سرنوشت انتقال پایتخت از تهران مشخص شد!
به نظر می‌رسد بحث انتقال پایتخت از تهران پس از سال‌ها بررسی، عملاً از برنامه دولت کنار گذاشته شده و جای خود را به سیاست تمرکززدایی و تفویض اختیار به استان‌ها داده است. دولت چهاردهم با همراهی مجلس شورای اسلامی در حال اجرای طرحی است که هدف آن کاهش تمرکز تصمیم‌گیری‌ها در تهران، توزیع متوازن منابع و کاستن از فشار جمعیتی و اداری پایتخت عنوان می‌شود.
بر اساس بررسی‌ها، اجرای پروژه انتقال پایتخت به زمان و هزینه‌ای بسیار سنگین حدود دو دهه و میلیاردها دلار سرمایه نیاز دارد؛ از همین رو، دولت مسیر واقع‌بینانه‌تری را در پیش گرفته و با واگذاری اختیارات به استان‌ها، مدیریت منطقه‌ای را جایگزین انتقال فیزیکی پایتخت کرده است.
پایان ایده انتقال پایتخت؛ گام تازه دولت پزشکیان
طرح جدید با عنوان «واگذاری اختیارات به استانداران» از ابتدای پاییز اجرایی شده است. دکتر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، در سفر اخیر خود به آذربایجان غربی تأکید کرد که «توسعه باید از درون استان‌ها آغاز شود» و اعلام کرد بخشی از وظایف کلیدی وزارتخانه‌ها به مدیران استانی منتقل خواهد شد تا روند تصمیم‌گیری‌ها سریع‌تر و متناسب با نیازهای محلی پیش برود.
در همین راستا، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، نیز در پیامی در شبکه‌های اجتماعی از این رویکرد حمایت کرد و نوشت: «سال‌هاست بر ضرورت تمرکززدایی تأکید دارم و اقدام دولت در راستای برنامه هفتم توسعه را گامی درست می‌دانم.» به این ترتیب، دولت و مجلس در یکی از معدود موضوعات کلان کشور به اجماع بر سر تقویت مدیریت محلی و کاهش وابستگی استان‌ها به تهران رسیده‌اند.
تمرکززدایی به جای جابه‌جایی پایتخت
در ادامه این سیاست، شورای عالی اداری کشور در مردادماه مصوبه‌ای را برای بازنگری در نظام تصمیم‌گیری و ساماندهی شوراهای ملی و استانی تصویب کرد. محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور، اعلام کرد که دولت چهاردهم با هدف خروج از تمرکز اداری و تقویت اختیارات محلی در حال اجرای برنامه‌ای جامع است.
وزارتخانه‌های مختلف نیز همسو با این سیاست، برنامه‌هایی طراحی کرده‌اند؛ به عنوان نمونه، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی پروژه‌ای با عنوان عدالت منطقه‌ای را آغاز کرده تا منابع توسعه از پایتخت به مناطق کمتر برخوردار منتقل شود. همچنین وزارت اقتصاد بخشی از اختیارات مالی خود را به ادارات استانی تفویض کرده تا فرآیندهای اداری تسهیل و پاسخگویی مدیران محلی افزایش یابد.
آیا تهران دیگر در معرض خطر نیست؟
با وجود کنار گذاشته شدن طرح انتقال پایتخت، وزارت راه و شهرسازی همچنان مسئول بررسی طرح‌های ساماندهی پایتخت کنونی است. طبق دستور رئیس‌جمهور، دانشگاه‌ها مأمور شده‌اند مطالعاتی درباره کنترل گسترش بی‌رویه تهران، بازسازی بافت‌های فرسوده و ایجاد شهرهای مکمل پیرامونی انجام دهند.
در شرایطی که تهران با مشکلاتی چون ترافیک سنگین، آلودگی هوا، بحران آب و تراکم بالای جمعیت روبه‌روست، رویکرد تازه دولت پاسخی واقع‌گرایانه به این معضلات به نظر می‌رسد. به جای هزینه‌کرد برای انتقال پایتخت، تمرکز بر توسعه استان‌ها، تقویت اقتصاد محلی و ایجاد فرصت‌های شغلی در مناطق مختلف کشور قرار گرفته است.
در نتیجه، می‌توان گفت انتقال پایتخت به طور غیررسمی منتفی شده و دولت چهاردهم با تکیه بر سیاست تمرکززدایی و واگذاری اختیارات، مسیر تازه‌ای برای توسعه متوازن و پایدار کشور در پیش گرفته است، مسیری که در صورت تداوم، می‌تواند آینده‌ای متعادل‌تر برای تهران و سایر استان‌ها رقم بزند.
منبع: اقتصاد آنلاین
